Zihinsel yetersizlik gösteren çocukların eğitiminde ; Öğretim nedir? Zihinsel yetersizlik gösteren birey kimdir? Zihinsel yetersizlik gösteren bireyler için öğretimin içeriği ne olmalıdır? soruların yanıtlanması oldukça önemlidir . Bu sorular yanıtlandığında öğrencilerimize yardım edeceğimiz öğretim programlarını geliştirebilmekte kolaylaşacaktır .
Zihinsel yetersizlik gösterenlerle çalışırken onlara karşı bakış açımız çok önemlidir . eğer biz bu kişileri iğrenç, can sıkıcı ,itici bulmaktan çok iyi eğlenceli ya da birlikte çalışmaktan hoşnut olacağımız şekilde algılıyorsak öğretimde önemli sorun olmayacaktır . Geçmişteki olumsuz bakış açıları zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin toplumdan dışlanmasına yol açmıştır . Geçmişte bu bireyler yatılı kurumlara kapatıldılar ,kalorifer dairesinin yanındaki özel sınıflara konuldular , korumalı iş yerlerinde çalıştırıldılar , bakım evleri , grup evleri gibi yerlerde kapalı kapılar ardına yerleştirildiler . Eğer normal sınıfta kaynaştırma öğrencisi sıfatı ile yerleştirildiler , sınıfın en arka sırası ,bu ünitenin başındaki öyküde gördüğümüz örnekteki gibi ,onlar için uygun görülebildi .Bu yerleştirme biçimlerinin tamamı zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin toplumdan dışlanma gibi bir işleme hizmet ediyordu . bizim işimiz bunun tam tersini yani zihinsel yetersizlik gösteren bireyleri toplumun bir üyesi yapmayı başarmak . Öyküde ikinci öğretmenin Ali Can için bunu amaçladığını görebiliriz . Öğretim ise bu amacı başarmak için kullanabileceğimiz bir araçtır .
Pek çok kişi zihinsel yetersizlik gösterenlerin çok şey öğrenemeyeceğine inanır ve sonuç olarak da onlara bir şeyler öğretmek için yeterince çaba sarf etmez . Biz onlara öğretmemiz gerektiğini öğrenmeliyiz , işimiz öğrencilerimizin saygınlık kazanmaları için toplumun üyeleri olmalarından başlayarak bunu geliştirmektir .
Hepimiz zihinsel yetersizlik gösteren bireylere yaşam içinde olabildiğince bağımsız yaşaya bilecekleri bir öğretim programı için çabalamamız gerektiğini biliyoruz .Dever’in 1988,1989’da önerdiği öğretim modeli böyle bir çaba için uygun model olarak görünmektedir .(Dever ve knapczyk, 1997). Bu altı ayrı eylemden oluşmakta . Bu eylemler :
Burada sunulan modelle zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin tüm yaşamlarını öğrendikleri becerilerle tam bağımsız olarak yürütecekleri iddia edilmemektedir .Öğretim amacı her zaman bireyleri toplum içinde olabildiğince bağımsız yaşarhale getirmek olmalıdır . Bağımsızlık kavramına baktığımızda, hiç birimizin bağımsız olarak yaşadığımız söylenmez . Örneğin yediğimiz ekmeğin üretiminde biz satın alıncaya kadar süre içinde yapılan tüm işlemler için başkalarına bağımlıyız .Başkalrın sağladığı özel destekler olmaksızın toplumsal yaşamamızı sürdürdüğümüz ve kendimizi kendimizi başkalarına bağımlı hissetmediğimiz sürece de bağımsız yaşamı sürdürüyor kabul ediliriz . Bağımsız yaşam becerilerini örnekleyecek olursak :
Bir işe sahip olmak ve para kazanmak ,
Faturalarımızı ödemek
Az miktarda para biriktirmek
Yiyecek hazırlamak
Giysi bakımı yapmak ve alışveriş etmek
Seyahat etmek gibi pek çok beceri sıralayabiliriz
Zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin bu becerileri herkesin yararlandığı yardım ve destekleri kullanarak toplum içinde bağımsız şekilde gerçekleştirmeli , bu becerilerin onlara uygun öğretim fırsatları sağlanarak bir diğer deyişle öğretim yolu ile kazandırmak mümkündür .
kaynakça:
Gönül.A.(2015),Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler Ve Özel Eğitim ,Kök Yayıncılık ,Ankara
Özel Eğitim Teknoloji 