İşitme Nedir?

 

işitme;havadaki moleküllerin salınımlarını daha detaylı algılaması için özel gelişmiş bir duyu sistemidir .titreşimler ayrıca derin duyu olarak kemik ,kas,vb iskelet sistemiz yoluyla da alırız.

Moleküllerin enerjiyi komşu moleküle transfer etmeleri ve bu transfer devam etmesiyle oluşan dalgaya ses adı verilir ve kulağımızın duyduğu da bu sestir.ortamda yayılan ses dalgası kulağımıza oradan da sinirlerle beyindeki işitme ile ilişkili alanlara ulaşır. beyindeki alanlar bunu kullanır , depolar veya duruma göre iptal veya göz ardı ederler. sonuçta atmosferdeki titreşimler beyinde “anlam” ifade eden birer “girdi”haline gelir.insan oğlu için bu sürecin tamamına işitme adı verilir.

hangi sesleri işitiriz?

insan işitme organı atmosferde oluşan bütün titreşimleri duymaz. öncelikle sesi meydana getiren titreşimlerin saniyedeki sayısı (tam bir periyodu tamamlayan salınım bir titreşimdir;molekülün bu sırada aldığı mesafe,dalga boyudur )önemlidir ve frekans olarak ifade edilir;birimi de Hertz (Hz) dir. saniyedeki titreşim satısı titreşimin dalga boyuyla ters orantılıdır.

İnsan kulağı 20-20000 Hz arasındaki ses dalgalarını algılar (bu havada 17 mm-17 m, iç kulakta 75 mm-75 m arasındaki dalga boyuna karşı gelir )Ancak bu frekanslardaki sesleri işitebilir olması için kulaktaki yapıları titreştirecek şiddete sahip olması gerekir.her bir frekans sesin işitilebilir düzeyde iç kulak yapılarını titreştirebildiği seviyeye “işitilebilirlik seviyesi ” denir ve psiko-akustik testlerle kolaylıkla ölçülebilir.

İşitme Anatomisi ve İşleyişi

• Dış kulak;

kulak kepçesi, dış kulak kanalı ve kulak zarı olmak üzere üç bölümden
oluşur.
Kulak kepçesi, kıkırdak bir yapıdan oluşur ve havadan yayılan titreşimleri toplayarak
dış kulak kanalına iletmek ve ayrıca sesin yönünün belirlenmesine yardımcı olmak görevini
üstlenir.
Dış kulak kanalı, yaklaşık iki buçuk santimetre olup içi hava doludur. Kulak kanalının
dışa açılan bölümlerinde kıllar ve kıllı bölgenin iç kısmında salgı bezleri vardır. Bu bezlerden
salgılanan kulak kiri ve kıllar kulağı tozdan ve içine küçük nesnelerin kaçmasından korur.
Kulak zarı dış kulak ve orta kulağın sınırlarını belirler. Kulak zarının konumu, başın
dik kısmına yapılabilecek darbeler sonucu hasara uğramasını önleyebilecek bir biçimdedir.
Dış kulağın işitmedeki en önemli görevi, konuşmaları anlamada önemli frekanslar
olan (2000-4000 Hz) gelen sesi kendiliğinden 10-20 desibele yükseltmesidir. Yani dış kulak
doğal bir yükselticidir. Dış kulağın işitmedeki diğer bir görevi de ses dalgalarını orta kulağa
iletmek ya da ulaşmasında aracılık etmektir.

• Orta kulak,

kulak zarı ile başlar ve oval pencere ile sona erer. Kulak zarı ve iç kulak
arasında mekanik bir iletim sağlar. Orta kulağın dış kulak ve boğaz ile bağlantısı vardır. Burada
mekanik iletimi çekiç, örs, üzengi adı verilen kemikler sağlar. Bu üç kemikçikten çekiç
kulak zarı ile üzengi ise salyangozda (cochlea) bulunan oval pencere ile sürekli ilişki halindedir.
Orta kulak, dış kulaktan iç kulağa giden akustik enerjinin miktarını çoğaltma ve iç
kulağı aşırı yüksek seslerden koruma görevini gerçekleştir.
Ayrıca burada bulunan burun ve boğaz boşluğuna açılan, orta kulağın dışarıdaki hava
ile bağlantısını sağlayan östaki borusu ise dış ve orta kulak arasındaki basıncın dengelenmesini
sağlar

• İç kulak,

yarım daire kanalları ve salyangozdan oluşan kısımdır. Kulağın en karmaşık
yapı ve işleyişine sahip olan iç kulak oval ve yuvarlak pencereler ile orta kulağa açılır.
İç kulaktaki yarım daire kanalları vücudun dengesi ile ilgilidir. Salyangoz kendi merkezi
etrafında iki buçuk defa kıvrım yapan bir kanaldır. Kanal, başlangıç noktasında geniş,
sonuna doğru gittikçe incelen, konik bir boru biçimindedir. Kanal orta yerinden bir zarla
ikiye bölünmüştür. İçi sıvı dolu olan kanalın iç kısmının ortasında işitme sinirlerinin toplandığı
korti diye adlandırılan bir organ bulunur. Yarım daire kanallarından ve işitme sinirlerinden
toplanan uyarıcılar iç kulaktan beyne ulaşır.

Kaynakça:

Hasan.G.(2017),işitme ve Görme Yetersizliği,Ankara,Pegem Akademik Yayınclığı

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI,(2016),Çocuk Gelişimi ve İşitme Yetersizliği,Ankara